Timpanogram Tipleri 2020

Timpanogram Tipleri

Timpanogram tipleri ilk olarak 1969 yılında Liden tarafından sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmanın günümüzde kullanılan halini ise 1970’lerde Jerger ve Liden ile çalışma arkadaşları oluşturmuştur.

Timpanogram Tipleri: Tip A

Tip A: A tipi timpanogramın 3 alt türü mevcuttur. Tip  A  timpanogram, kulak zarının 0 mm H2O atmosfer basıncında maksimum komplians gösterdiği timpanogramdır. Normal orta kulak sistemine sahip kişilerde görülür. Tip  Ad  normal basınç alanında normalden daha yüksek amplitüdle tepe veren timpanogram tipidir. Kemikçik zinciri kopukluklarında görülür. Tip As normal basınç altında düşük amplitüdle tepe veren timpanogram tipidir. Sert ve kalın kulak zarında, kemikçik zincir hareketliliğinin azaldığı otoskleroz, kemikçik zincir fiksasyonu hastalıklarında gözlenir.

Timpanogram Tipleri: Tip B

Tip B: Tip B timpanogramda tepe noktası yoktur, düz ve yaygın tepeli, düşük amplitüdlü timpanogram olup yere paralel düz çizgi formundadır. Orta kulak effüzyonu, timpanik zarerforasyonu, probun serümenle tıkanması, DKY nu tıkayan buşon olması ve probun yanlış yerleştirildiği durumlarda görülür.

Timpanogram Tipleri: Tip C

Tip C: Normal amplitüdle tepe veren ancak peak basıncının -50 daPa’dan daha aşağıda olduğu durumlarda oluşan eğridir. Orta kulakta negatif basıncı veya Eustachi disfonksiyonunu gösterir.

Jerger’in bu şemaları sadece 226 Hz ile ölçüm yapan alçak frekans timpanometriyi kapsar. Bu üç timpanogram tipine ek olarak yüksek frekans probe  ton için D tipi ve E tipi olarak isimlendirilen çoklu tepe noktalı timpanometrik şema daha ortaya çıkmıştır.

Timpanogram Tipleri: Tip AD

Tip D: Tip D timpanogramın görüntüsü “w” formundadır. Timpanik membranın atrofik veya skarlı olduğunun belirtisidir.

Timpanogram Tipleri: Tip E

Tip E: İki veya daha çok alçak tepe noktaları vardır ve geniş alçalıp yükselen tepe noktaları mevcuttur. Jerger ve Northern (1970) tip E eğrisinin kemikçik zincir devamsızlığını gösterdiğini belirtmişlerdir.

Alçak frekans timpanometri orta kulak işlevi ile ilgili önemli veriler sunar; fakateksik yönleri de vardır. Timpanometri ölçü mü  nü  n sonucuna dayanarak her bir orta kulak patolojisi için ayrı bir veri sunamadığından net bir tanı  koyulamamaktadır.

Timpanometri ile otoskleroz veya kulak zarı perforasyonu gibi hastalıklarda ayrı ayrı veriler ortaya çıkabileceği gibi birbirinden farklı orta kulak rahatsızlıklarında benzer timpanometrik veriler de ortaya çıkabilir.

Yetersizliklere rağmen timpanometri; saf ses odyometrisi ve akustik refleks ölçü mleriyle birlikte olduğunda orta kulak patalojilerinin tanılanmasında önemlidir .

Timpanometri Nedir?

Timpanometri, dış kulak yolunda basınç farklılıkları yaratılıp orta kulağın akustik immitansının ölçülmesini sağlayan test yöntemidir. İmmitans, odyometri bataryasının ve bütün odyolojik test bataryasının en temel elemanıdır. İlk kez Terkildsen ve Thomsen tarafından dünyaya tanılan ve dünya çapında odyolojik ve otolojik alanda değerlendirme sürecinde rutin bir komponent haline gelen, orta kulak basınıcının değerlendirilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Orta kulak fonksiyonunun objektif olarak değerlendirilmesini sağlar. Timpanometri hava basıncı değişikliği ile akustik immitansın kulak kanalında ölçümüdür. Dış kulak yolundaki basınç değiştirilirken kulağa yerleştirilen probe ucundan ses sinyali verilir. Bu farklı basınç düzeylerinde zardan yansıyan ses enerjisi timpanogramda değerlendirilir. Sistemin ne kadar esnek (komplians) ya da ne kadar katı olduğu timpanogram eğrisi ile değerlendirilir.

Timpanometrik ölçümleri yapan cihazların beş ögesi vardır.

1. Probe: Sinyal veren bir hoparlör, basınç pompası ve yansıyan basıncı kayıt eden mikrofondan oluşur.
2. Pnömatik sistem: Basınç değişikliğini sağlayan sistemdir.
3. Akustik immitans ölçü m sistemi: Kayıt yapılmış değerleri ölçen sistemdir.
4. Akustik refleks aktivatör sistemi: İpsilateral, kontralateral ya da ikisine birlikte saf ses sinyali veren sistemdir.
5. Kayıt cihazı

Timpanometri, dış kulak kanalındaki hava basıncında yapılan değişiklik ile akustik immitansın dinamik ölçümünün sağlanmasıdır. Dış kulak yolundan kulağa ses verilir ve dış kulak yolu basıncında değişiklik yapılır. Bunun karşısında orta kulaktan alınan yanıt bir mikrofon ile ölçülür ve orta kulak unsurlarının direnç ve geçirgenliği değerlendirilmiş olur.

Dış kulak yoluna yerleştirilen probe ile 226 Hz’de 85 dB sound pressure level (SPL) şiddetinde uyaran verilir. Aynı zamanda dış kulak yolundaki probe ile kulak zarı arasındaki hava basıncı + 200 daPa ile -400 daPa, 1 daPa = 1.02 mm H2O arasında değiştirilirken timpanogram adı verilen bir grafik çizdirilir.

Basıncın + 200 mm H2O olarak verildiği anda orta kulak yapıları itileceği için verilen ses zardan geri yansır. Bu durumda impedans maksimum, komplians ise minimum değerdedir. Verilen basınç azaltıldıkça orta kulağın mobil yapıları gevşemeye başlar ve komplians değerinde belirli bir seviyeye kadar artış, bir noktada peak ve sonrasında azalma gözlenir. Bu peak noktası dış kulak yoluna uygulanan basınçla orta kulaktaki basıncın eşit olduğu değerdir. Eustachi fonksiyonu normal  ise, peak noktası, dış kulak yoluna uygulanan basınç 0 mm H2O civarındayken olduğu nokta olacaktır. Dış kulak yoluna uygulanan basınç eksi değerlere düştükçe timpanik membran ve kemikçikler dış kulak yoluna doğru çekileceği için mobilizasyon tekrar azalır. Dolayısıyla komplians da azalır ve -400 mm H2O’ya gelindiğinde komplians tekrar minimum değere düşer.

Timpanometrinin yorumlanabilmesinde önemli parametreler bulunmaktadır:

Timpanometrik tepe noktası basıncı: Maksimum tepe noktasının bulunduğu basınç düzeyini gösterir. Bu nokta orta kulak geçirgenliğinin en yüksek olduğu basınç değeridir. Normal kulaklarda -100 ile +50 daPa arasında bir değerde görülür. Eustachi disfonksiyonu ve effüzyonlu otitlerde tepe basıncı negatif alana kayar. Akut otit başlangıcında ise tepe basıncı pozitif alanda bulunabilir.

Dış kulak yolu hacmi: Dış kulak yoluna yerleştirilmiş olan probe ile kulak zarı arasında kalan boşluğun ml olarak değerini vermektedir. Zar sağlam ise dış kulak yolu hacmini gösterirken, perfore ya da ventilasyon tüpü yerleştirilmiş zarlarda, orta kulak ve mastoid hücre sisteminin hacmininde hesaba katılması gerektiği için değerin yüksek olarak bulunacağı belirtilmektedir.

Timpanometrik genlik: Timpanogram eğrisinin genişliğinin ifadesidir. Timpanogramdaki tepe yüksekliğinin yarısında ölçülen genişliktir. Timpanogram genişliği fazla ise effüzyon olma olasılığı yüksektir.

Timpanogram Gradienti: Timpanogram eğrisinin şeklini belirleyen en önemli değerlerdendir. Tepe noktasının dikliğini tespit eden açıyı ifade eder. Orta kulakta sıvı varsa gradient değerin düştüğü gözlenmiştir.

Tepe Noktası (Peak) Telafili Akustik Admittans: DKY hava hacminin admittansının toplam admittans değerinden çıkarılmasıyla elde edilir.