MINDFULNESS VE TINNITUS

Giriş: MINDFULNESS VE TINNITUS

Mındfulness’la bundan yaklaşık 1 yıl önce psikolojik yaklaşımlar konulu katıldığım bir eğitimde tanışmıştım. Mındfulness yaklaşımını kendi hayatımda stres ve zaman yönetiminde kullanmaya başladıktan sonra Tinnitus tedavilerinde de danışmanlık yardımıyla kullanıldığını öğrendim.

Öncelike mındfulness ‘dan bahsetmek istiyorum.

MINDFULNESS NEDİR?

Tam kelime anlamı olarak ‘(BİLİNÇLİ) FARKINDALIK’ anlamındadır. Farkındalık, tam olarak bulunabilmemiz, nerede olduğumuzun ve ne yaptığımızın farkında olmak ve etrafımızda olup bitenlere aşırı tepki vermemek veya bunalmamak için temel insan yeteneğidir. Kısaca şimdiki zamanımıza önyargısız olarak yaklaşmak ve hissetmek denebilir.

Aynı zamanda karıştırılmamalıdır ki Mındfulness;

• Bir din değildir,    
• Ritüel değildir, aksine her yerde, her zaman ve herkes tarafından yapılabilir.
• Olumlama ya da negatif bakma değil, olduğu gibi kabullenmedir.
• İyi düşünelim iyi olsun felsefi değildir. Aksine zihinden geçen her şeye izin verme becerisidir.

Tümüyle bakıldığında şuan ki deneyimlerimizin farkındalığıdır. Neyi deneyimliyorsak onu olduğu gibi kabul etme ve bilme becerisidir.   

Egzersizler halinde yapılmakta ve bu egzersizlerin temel amacı dikkatin yönünü değiştirmek ve odaklamaktır. Birçok  araştırmada insanların dikkatlerinin o an yapılan işlerde olmadığı sonucu çıkarılmış.Örneğin bu sonuç Harvard üniversitesinin araştırmasında 2250 kişiden %47 olarak sonuçlandırılmış.Aynı zamanda birçok büyük şirket ve işletme kurucuları , çalışanlarını mindfulness eğitimi aldıktan sonra pozisyonlara yerleştirerek maksimum verim hedeflemiştir.

Bu egzesizler formal ve informal olarak temel ikiye , daha sonra kendi içinde dallara ayrılmaktadır. Her kişi için uygun olan egzersiz farklı olmaktadır, bir kişi için bu uygundur demek zordur. Mındfulness’a ilgi duyanların üzerinde durup araştırması gereken bir konudur.

TİNNİTUS NEDİR?

Tinnitus dış bir akustik uyarı olmadan istemsiz olarak sesin algılanması olarak tanımlanır (1). Tinnitusun birçok kaynağı, sınıflandırması ve semptomu vardır. Ancak bu yazıda daha çok subjektif tinnitus üzerinde durulacaktır. Mındfulness eğitimleriyle , danışmanlıkla daha bilişsel boyutuyla ilgilenilecektir. Fakat bu durum bazı psikiyatrik durumlarda görülen insan sesleri, hayvan sesleri gibi seslerden oluşan işitme varsayımlarıyla karıştırılmamalı. Kulak çınlaması bir kişilik bozukluğu değildir, ancak bu sorunun geliştirilmesinde ve sürdürülmesinde psikolojik faktörler söz konusudur (2). Psikoakustik faktörler gerçekten önemlidir. Kulak çınlamasının bir hasta üzerinde etkisini anlamada dikkate alınması gereken tek şeydir (Tyler,2006). Bu bağlamda da günümüzde tinnitusun depresyon ve diğer psikiyatrik durumlarla olan ilişkisiyle ilgili çalışmalar yürütülmüş. Tinnitusun ortaya çıkardığı etkiler hakkında birçok anket oluşturulmuştur. Çünkü her hastanın psikolojik etkilenimi farklı olacak ve her hasta farklı stres kontrol yöntemleri uygulayacaktır. Genel olarak tedavilere başlarken bu durumları göz önünde bulundurmak faydalı olacaktır.

TİNNİTUS TEDAVİ SÜRECİ İÇİN;

Unutulmamalıdır ki çınlama hastalıktan çok semptomdur. Ve detaylı değerlendirme gerekir. Tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmadığında var olan rahatsızlığı en aza indirmek hedeflenir. Bu süreç için; birçok medikal yöntem denenmesine rağmen, geçici olarak azalttığı bunun aksine ciddi sistemik risklerinin olması ve cerrahi tedavilerin kısıtlı olması üzerine birçok alternatif tedavi seçeneği sunulmuştur.

Bunlara cihaz teknolojilerinin yanı sıra, bilişsel – davranışsal terapiler de eşlik etmiştir.Stres için destek tedavi ve programları geliştirilmiş ve mindfulnessda bu süreçte büyük destekçi olmuştur. Çünkü yapılan araştırmalarda tinnituslu bireylerde; yaşam kalitesinde bozulma, sosyal ilişkilerde bozulma, depresyon düzeylerini belirleyen ölçeklerde skor artışı gibi durumlarla karşılaşılmış. Tinnitusun nörofizyolojik kaynaklarını göstermek amaçlı yıllar boyu farklı araştırmacılar tarafından modeller oluşturulmuştur. (örnekleri için bakınız: Tyler,RS. (2006). Tinnitus Treatment Clinical Protocols). Duygu değişimlerinden de limbik sistemin etkilendiği düşünülmektedir. Mındfulnessda beynin ve ilgili sistemlerin dikkat yönetimiyle ilgilenen bir beceri olduğu için fayda beklentisi doğurmuştur. Tabiki tinnituslu hastalara değerlendirme sürecinden tedavi sürecine tüm aşamalarda yeterli ve doğru bilgi verilmeli ve tedavi beklentileri dürüstçe açıklanmalıdır. Hasta bu tedavinin devamlılık gerektirdiğini çok hızlı sonuçlar vermediğini bilmelidir.

REFERANSLAR

1. Belgin,E. Ve Şahlı,S. (2015).Temel Odyoloji.Ankara:Güneş Tıp
2. Tinnitus Treatment Clinical Protocols.