İşitsel Sözel Terapi (Auditory Verbal Therapy) 2020

NEDİR BU İŞİTSEL SÖZEL TERAPİ?           

Bu yaklaşım; işitme kayıplı çocuklar için, uzmanlar ve aileler tarafından kullanılan bir iletişim ve eğitim modelidir (Estabrooks,1994). İşitsel sözel terapinin temel amacı iletişim için gerekli olan konuşma dil becerilerinin kazanılmasıdır. Bu terapi süreci, dinleme yoluyla öğrenmeyi ve doğal dil gelişimini maksimum dinleme ile bireye özgü seanslarla ilerler.

Karşılıklı konuşma temelli ve sohbet havasında ilerlemelidir. Ve bu süreç grup eğitimleri şeklinde değil bireysel ilerlemelidir. Aile bu terapide aktiftir, eğitmendir. İşitme kayıplı çocuğun, alıcı ve ifade edici dil becerilerini normal işiten akranları düzeyine getirmek hedeflenir.

İŞİTSEL SÖZEL TERAPİ TEMEL PRENSİPLERİ NELERDİR?

10 temel prensibi vardır. Bu prensipler; İşitsel sözel terapi yaklaşımının öncüleri olan Doreen Pollack, Helen Beebe ve Daniel Ling tarafından oluşturulmuş, daha sonra farklı çalışmacılar tarafından yeniden düzenlenmiştir.

1. Yeni doğanlarda, bebeklerde, küçük çocuklarda işitme kaybının erken teşhisi, hızlı odyolojik çözüm ve İşitsel Sözel Terapi   uygulamak. Bu maddeyi şöyle yorumlayabiliriz: Bireylerin hayatta kalması için iletişim kurmaya ihtiyacı vardır bunun için en iyi yollardan biri dil öğrenmek ve dili paylaşmaktır. Bu dili öğrenebilmekte işitme ile başlar ve bu işitme sürecinin doğru işlemesi çok önemlidir. Bu sebeple bu yoldaki engellerin olabildiğince düzelmesi gerekir.
2. İşitsel uyarımdan maksimum fayda elde etmek için uygun, en gelişmiş işitme teknolojisinin sunulması ve kullanılmasını tavsiye etmek.
3. Çocukların konuşma dilini geliştirmede birincil   duyusal yöntem olarak işitme duyusunu kullanmasına yardımcı olmaları için ebeveynlere rehberlik etmek.
4. Çocukların dinleme ve konuşma dilini öğrenmelerinde bireyselleştirilmiş İşitsel Sözel Terapiye aktif ve sürekli katılım için kolaylaştırıcıları olmaları açısından ebeveynlere rehberlik etmek.
5. Çocukların günlük yaşam aktiviteleri içinde   konuşma dilini edinmeleri için “dinlemeyi” destekleyecek ortamlar oluşturmaları için   ebeveynleri yönlendirmek.
6. Çocukların “dinleme” ve “konuşma dilini kullanma” yı hayatının tüm yönlerine entegre etmesine yardımcı olmak için ebeveynlere rehberlik etmek.
7. İşitme, konuşma, dil, biliş ve iletişimin doğal gelişim kalıplarını kullanmaları için ebeveynlere rehberlik etmek. Bu maddeyi şöyle yorumlayabiliriz: Bu süreçte öğrenilenlerin gerçek anlamlarıyla ve kullanıldığı, hissedildiği yerler zihinde birleşmelidir. Ancak bu sayede çocuk tam öğrenmeyi gerçekleştirebilir. Ve yapaylıktan uzak olmakta fayda var. Öğrenilen kelimelerin ve yapıların kullanım alanları bilinmediğinde, zihinde canlanmadığı durumlarda hayata geçirmek zor hatta imkânsız olacaktır.
8. Çocukların “dinleyerek” konuşma dilini kendi kendilerine takip edebilmelerine yardımcı olacak şekilde ebeveynleri yönlendirmek.
9. Bireyselleştirilmiş işitsel sözel terapi programı geliştirmek, ilerlemeyi izlemek ve çocuk ve aile için planların etkinliğini değerlendirmek için devam eden değerlendirmeleri takip etmek ve yönetmek.
10. Erken çocukluk döneminden itibaren hep normal okulda normal işiten akranları ve uygun hizmetlerle eğitimi teşvik etmek. Bu maddeyi şöyle yorumlayabiliriz: İşitme kayıplı çocuk, normal işiten arkadaşlarını rol model alacaktır bu sebeple çocuk eğitim- öğretim hayatında, bilgileri akranlarıyla beraber almalı, akranları ile iletişim kurmalı. Ayrıştırılmamalı ve gelişmesinin, ilerlemesinin önü kesilmemelidir. İmkanlardan geri kalmamalı ve akademik başarıların elde edilmesi hedeflenmelidir. Tüm bunlar için aile, çocuk ve terapist orta yolu bularak aile ve öğretmen teşvik edilmelidir.

İŞİTSEL SÖZEL TERAPİ SÜRECİNDE AİLENİN ÖNEMİ NEDİR?

İşitsel sözel terapide asıl üzerinde çalışılan kişiler ebeveynlerdir/aile fertleridir. Çünkü; Bir çocuğu en iyi ebeveyni tanır. Aynı zamanda bu kişi bakım vereni de olabilir. Ve çocuk en çok aile \ bakım vereni ile vakit geçirir. Ve insan hayatında en güçlü etki aileden gelmektedir.

Aileler terapiye katılarak;  

• Rehberlik, danışmanlık ve eğitim alarak çocuğun öğrenmesinde aktif rol alacaklardır.
• Hedeflere ulaşabilmek için teknikleri uygulama öğrenme şansı bulacaklardır.
• Çocuğun iletişim için yaptığı girişimleri daha iyi yorumlayacak ve çocuğu nasıl destekleyip yönlendireceklerini öğreneceklerdir.
• Ailenin çocuk ile iletişimde veya davranışsal etkileşimde yaptıkları yanlışlar gözlemlenebilir/düzeltilebilir.
• Seansta iki kişinin olması iletişim kurmak için bir partnerin bulunması anlamına gelecek, tekniklerin uygulanmasında model olunmasına olanak sağlayacaktır. (Simser,J.  2001)

İŞİTSEL SÖZEL TERAPİ SEANSLARI NE KADAR SÜRMELİDİR?      

Haftada bir veya iki kez yaklaşık 1-1,5 saat süren seanslar halinde uygulama yapılmaktadır.

NEDEN HER GÜN DEĞİL?   

• Ailelerin zaman kaybı durumu,
• Asıl eğitilen kişiler ailelerdir ama çocuklar çok hızlı öğrenirler,
• Ailenin sorumluluk duygusu azalabilir.                                                            

Kaynak: Belgin,E. Ve Şahlı,S. (2015).Temel Odyoloji.Ankara:Güneş Tıp