Stapes Refleksi Nedir? Nasıl Değerlendirilir?
Stapes Refleksi Nedir?
Stapes refleksi, sesli uyaran karşısında orta kulaktaki stapes kasının hareket etmesi ile oluşan bir reflekstir. Bu refleksin oluşumunu işitme siniri ve yüz siniri sağlar. Bir kulağa ses verildiğinde iki kulakta birden stapes hareket eder.
Stapes Refleksi ve Timpanometri
Timpanometri adı verilen alet ile ölçüm yapılır. Hastanın kulağına bir prob takılır. Ses verildiği zaman stapesin hareketi, orta kulak basıncındaki değişiklikler sayesinde ölçülür. Normalde stapes refleksi alınır. Alınamadığı durumlar bize bazı hastalıklar hakkında bilgi verir. Özellikle otoskleroz adı verilen ve orta kulakta stapes kemikçiğinin kireçlenmesi hastalığında önemlidir. Bunun dışında yüz sinirinin hastalıklarında, beyin sapı hastalıklarında da bilgiler verir.
Bir kimsede akustik refleksin olması o kişinin işittiğine işaret eder ama refleksin olmaması işitmediği anlamına gelmez. İşitme kaybı olmasa dahi fizyolojik veya anatomik bazı sebeplerden dolayı refleks elde edilemeyebilir.
Ses uyarımı kemikcikler yoluyla kokleadaki saçlı hücreleri uyararak I. nöron, buradan da VIII. Kranial Sinir ile ponstaki ventral koklea nükluslardaki II. nörona gider. İkinci nöronların aksonları superior oliver komplekse ulaşır. Sağ ve sol süperior olivalar arasında çapraz sinapslar olduğundan nöronların bir kısmı karşı tarafa geçer. Çaprazlaşan ve çaprazlaşmayan nöronlar VII. Sinir nükleusu ile sinaps yapar. Buradan VII. Sinir ile ve N. Stapedius halinde VII. Sinirden ayrılarak stapes adelesinde sonlanır.
Eşiğin 70 dB üzerinde bir ses uyarısı stapes kasında refleks bir kontraksiyona yol açar. Bu durum kulak zarında kaydedilebilen bir impedans değişikliğine yol açar. Bu refleks kulak zarının ya da malleus immobilitesi durumlarında, orta kulak eksudansında, zar perforasyonunda, kemik zincir kopukluğunda, stapes fiksasyonunda (otoskleroz) kaybolur. Yalancı sağırlıklarda bu refleks normlara yakın gürültüler ile aktive olur. Böyle bir durumda yalancı sağırlıktan söz edilebilir.
Stapes refleksi akustiko-fasiyal bir reflekstir. Affarent yolunu işitme siniri (n.acusticus) ve merkezi işitme yolları (işitme merkezinde kadar) oluşturur. Efferent kısmını ise işitme merkezi ile fasiyal sinir çekirdeği arası bağlantılar ile n.facialis oluşturur. Bu yüzden stapes refleksi fasiyal paralizinin topografik tanısında son derece önemlidir.
Stapes refleksinin eşiğinin incelenmesi aşağıdaki işitme kayıplarının klinik değerlendirmesinde büyük öneme sahiptir; retrokoklear sağırlıklar, beyin sapı lezyonları, otoskleroz, recruitment.
Stapes refleksi şu durumlarda kaybolur;
-İşitme yorgunluğuna bağlı retrokoklerar sensorinöral sağırlıklarda (akustik nörinom)
-Otoskleroz ve orta kulağın diğer hastalıkları
-N. stapedius dalını vermeden önceki faysal sinir lezyonları
-Santral refleks arkında kesilmeye yol açan beyin sapı lezyonları.
