Odyolojide Maskeleme Nedir ve Nasıl Yapılır ?

MASKELEME

• Genel olarak sol kulaktan verilen bir sesin sol kulaktan ve sağ kulaktan verilen bir sesin sağ kulaktan duyulması beklenir.
• Fakat tek taraflı işitme kayıplarında bu durum her zaman gerçekleşmez ve hastanın sol kulaktan verilen seslere sağ kulaktan cevap vererek cevap vermesi sonucunda çizilir.

• Interaural attenuation: Bir yönden verilen sesin karşı tarafa geçerken kaybettiği dB miktarıdır.
• Interaural attenuation kavramında dikkat edilmesi gereken özellik karşı kulakta hangi yol ile duyulduğudur.
• Hava yolu ile verilen ses karşı kulakta (iyi kulakta) kemik yolu ile duyulmaktadır.
• Kemik yolu uygulamasında ise IA =0 olarak kabul edilmektedir.

• Kemik Yolu iletimde :

• Hava yolu headphone kulaklıklar için kabul edilen değer 40 dB dir.

• İnsert kulaklık için kabul edilen değer 60 dB dir.

• Kemik yolu için kabul edilen değer 0 dB dir.

Maskeleme Nasıl Yapılır ?

• Maskelemede test edilmeyen kulağa maske uyaranı verilip test edilen kulağın maskeli işitme eşiklerinin bulunması yöntemine kontralateral maskeleme denir.
• Maske uyaranı her zaman hava yolu ile verilmektedir. (Testin kemik yolu uyaran ile yapılması durumu da dahil olmak üzere.)
• Kullanılacak terminoloji açık olarak belirtilmeli ve bilinmelidir. «Sağ kulak maskeli cevapları» demek sol kulaktan maske uygulanması esnasında elde edilen cevaplar demektir.
• Hastalara maskeleme esnasında ne yapılacağı ve hastanın nasıl cevap vermesi gerektiği anlatılmalıdır. Hastalara bir kulağınıza gürültü sesi gelecek denmesi hastalarda kafa karışıklığı yapabilmektedir. Bu durumda hasta maske sesi ile tanıştırılmalı ve test tekrar anlatılmalıdır.

Maskeleme Gürültüsü nedir ?

• Ne tarz bir ses maskelenecek ise ona uygun bir maske gürültüsü tercih edilmelidir.
• ANSI Saf ses maskelemesinde  dar bant gürültü ile maskeleme yapılmasını önermektedir.(2004)
• Konuşma sesleri maskelemesinde ise sıklıkla beyaz gürültü kullanılmaktadır.

Maskeleme  Gürültüleri;

• Beyaz(Geniş-Termal-Gaussian) Bant Gürültü: Geniş bir frekans spektrumu olduğu için geniş bant  gürültü diye de bilinir. Spektrum içindeki tüm frekanslar eşit enerji dağılımına sahiptir.Alman fizikçi ve matematikçi Gaussian tarafından bulunduğu için gaussian gürültü de denir. Beyaz gürültü denilmesinin sebebi; beyaz ışık teriminden gelmektedir. Beyaz ışık içinde tüm ışık frekanslarını barındırır. Geniş band gürültü de sonsuz sayıda frekans içerdiği için beyaz gürültü denilmektedir.
• Dar Bant Gürültü: Dar bant gürültü genişlik ve düşüş hızına gören değişiklikler gösterebilen genel bir ifadedir. Beyaz gürültü bant geçişli filtreler ile spektral dağılımı azaltılarak frekansa özgü hale getirilir. Geniş bant gürültüye göre bant genişliği daha dardır. Saf ses testlerinde daha çok tercih edilmesinin sebebi maskelenecek frekansa en yakın frekans aralığına sahip olmasından kaynaklanır. Örneğin temel frekansı 1000 Hz olan dar bant bir gürültü karşı kulakta aynı frekanstaki uyaranın işitilmesini engelleyecektir.
• Pembe(Pink Noise) Gürültü: Beyaz ve dar bant gürültü dışında insan kulağının işitebileceği frekans aralığındaki tüm frekansları içeren pembe gürültü de maskeleme amacı ile kullanılabilir. Beyaz gürültünün filtrelenmesi ile elde edilir. Beyaz gürültüden farklı olarak alçak frekans enerjisi daha fazladır. Her oktav frekansta amplitüdü 3 dB azalır.
• Konuşma Gürültüsü(Speech Noise): Beyaz gürültünün 1000 Hz üzerinde yaklaşık 12 dB tekrarlama oranında filtrelenmesi ile elde edilen bir gürültü çeşididir. Alçak frekanslarda beyaz gürültüye nazaran daha fazla enerji ihtiva eder(Martin ve Clark 2006).

Yazının devamı gelecektir.

Odyolojide Maskeleme Eğitimi

KİŞİYE ÖZEL ODYOLOJİDE MASKELEME EĞİTİMLERİNE KATILMAK İÇİN FORMU DOLDURABİLİRSİNİZ!

[WMSG]