Odyoloji Sözlüğü: Orta Kulak Nedir ?

Orta Kulak Nedir ?

Orta kulak (kavum timpani), kulak zarı ile iç kulak arasında yerleşmiş havalı bir boşluktur. Ses dalgalarının iç kulağa iletilmesinde görev almaktadır (Şekil 1).

Orta kulak düzensiz bir dikdörtgen prizma veya bikonkav bir disk şeklindedir. Orta kulak kemikçikleri ve kaslarını içerir.

1) Dış yüz

En önemli yapı kulak zarıdır. Kulak zarı topografik olarak orta kulağı 3 parçaya ayırır. Hemen arkasına tekabül eden orta kulak kısmına mezo-timpanum bunun üzerindeki kısma epi-timpanum (attik bölge) ve altında kalan kısma da hipotimpanum adı verilir.

2) Alt duvar

Alt duvar orta kulağın hipo-timpanum parçasının tabanını döşemektedir. Alt duvardan n. tympanikus (Jacobson siniri), orta kulağa girmektedir.

3) Ön Duvar

Ön duvarda östaki tüpünün timpanik orifisi ve semikanalis m. tensor tympani vardır.

4) Üst Duvar

Üst duvar veya tegmen timpani; orta kulak boşluğunu, orta kafa çukurundan ayırmaktadır. Orta kulağın epi-timpanium adı verilen üst kısmında, malleusun başı ile inkus eklem yapmaktadır (inkudo-malleolar eklem). Kemikçikler çeşitli ligamentler ile epitimpanumda asılı vaziyette dururlar.

5) İç duvar

Orta kulağın en önemli bölümüdür. Koklea ile komşudur. İlk göze çarpan yapı promontorium adı verilen kabarıklıktır. Promontorium; kokleanın bazal kıvrımına uymaktadır. Promontorium üzerinde n.tympanicus, karotid fleksustan çıkan superior ve inferior karotikotimpanik sinirin sempatik lifleriyle fleksus timpanikus’u oluşturur.

6) Arka duvar

Arka duvarda aditus ad antrum vasıtası ile temporal kemik timpanik kısmına; buradan da mastoid hücrelere geçilir. Aditus’un hemen altında, inkusun kısa kolunun oturduğu fossa inkudis vardır. Arka duvar fasiyal reses ve dış kulak yolu ile devam eder. Burada; iç kısımda, fasiyal sinirin vertikal segmentinin komşuluğu önemlidir.

7) Orta Kulak Kemikçikleri

Orta kulakta, kulak zarı ile iç kulak arasında anatomik bütünlüğü sağlayan 3 adet yarı hareketli kemikçik vardır. En dışta yer alan ve en büyük olan malleus (çekiç), ortada bulunan inkus (örs) ile en içte bulunan ve en küçük olan stapez (üzengi) (Şekil 2).

Malleus: 7.5-9 mm uzunluğundadır. Manubrium mallei ve kapitulum mallei olmak üzere 2 önemli parçası vardır. Aradaki kollum parçasına m. tensor tympani kasının tendonu yapışır. Kapitulum parçası, epitimpanumda inkusun korpus parçası ile eklem yapar. Buna inkudo-malleoler eklem adı verilir. Maniburum mallei kısmı ise, kulak zarında fibröz ve mukozal tabakalara yapışıktır. Otoskopi esnasında kemikçiklerin görünen yegane parçasıdır. Yönü arkaya aşağıya ve hafifçe içe doğrudur.

İnkus: Yaklaşık 6 mm uzunluğundadır. Bir gövde (korpus) ve iki koldan oluşur;(krus longus ve krus brevis). Korpus parçası, kapitulum mallei ile eklem yapar. Krus brevis, fossa inkudise oturmuştur. Krus longus ise, stapez başı ile eklem yapar (inkudo-stapedial eklem). Krus longusta, stapez başı ile eklem yapan kısma processus lentikularis adı verilir, inkusun uzun kolu, manibrium mallei’e paralel bir seyir izler.

Stapez : 3-3.5 mm uzunluğundadır, insan vücudunun en küçük kemiğidir. Bir baş kısmı, iki bacak (krus anterior ve krus posterior) ile taban (footplate) kısmından oluşmuştur. Footplate, ligamentum vasıtası ile oval pencere üzerinde oturmuştur.

Bu şekilde; kemikçikler, orta ve iç kulak arasında anatomik bütünlüğü sağlamaktadır. Maniburum mallei ve kulak zarı ile ilişkide olan kemikçikler, inkudomalleolar eklem ve inkudo-stapedial eklem vasıtasıyla birbirleri ile ve footplate ile de iç kulakla ilişkidedir.